حسين حيدري نيا
اجتماعی.هنری.مذهبی.سیاسی.فرهنگی
 
 

انتخابات یازدهم و لزوم حضور قالیباف؛ بررسی شاخصه های قالیباف در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری

ghalibaf-entekhabat

مرد عمل: تاکنون درباره انتخابات یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و نامزدهای مختلفی که برای این انتخابات اعلام حضور کرده اند، مباحث زیادی مطرح شده است. اما در این جا، نکته مهم این است که چه کسی می تواند در شرایط کنونی کشور هم تغییر ایجاد کند و هم مرحمی باشد، برای زخم های بسیار جامعه ایران و هم این نامزد واجد شرایط، امکان پیروزی در انتخابات را داشته باشد.

بدون تردید انتخابات ریاست جمهوری را می توان به بهار فعالیت های یک حزب مدرن تشبیه کرد. بهاری که البته اگر بکوشیم از مزایای آن بهره گیریم، می تواند عطر خوش پیشرفت و عدالت را نصیب همه ملت مسلمان ایران کند. پس با هم بکوشیم تا بهترین تصمیم را بگیریم . تصمیمی برای پیشرفت و عدالت در ایران اسلامی. تصمیمی سرنوشت ساز برای ایران سربلند. تصمیمی برای تغییر وضع موجود و حرکت به سمت مطلوب.

اکنون در آستانه یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، باید دریابیم که چگونه می توانیم وارد این عرصه شویم و به امید مردم کمک کنیم؟ چه تصمیمی بگیریم که تصمیم ما برای مردم آرامش بخش باشد؟ چه تصمیمی بگیریم که منجر به تغییر عملی در فضای فعلی کشور شود ؟ چه تصمیمی بگیریم که برای اصلاح امور کشور با مانع روبرو نشویم و با پرداخت کمترین هزینه به نتایجی که مردم می خواهند دست یابیم؟

۱-مردم خسته اند
مهمترین نکته ای در فضای حال حاضر سیاسی کشور، این است که مردم از دعوای جناحی، وضع بد معیشتی و وضع بد مدیریتی خسته شده اند. مردم از اینکه هر کس روی کار می آید، اتفاق مهمی در زندگی آنان نمی افتد، خسته شده اند. مردم از اینکه برخی سیاسیون به خاطر منافع جناحی تمام منافع ملی و مصالح مردم را به خطر انداخته اند خسته شده اند. این را هم می دانیم که از بهبود اوضاع توسط چهره ها و جناح های موجود ناامید هستند.

در همین حال می دانیم مردم خواهان روزی هستند که این وضع تغییر کند . معیشت بهتر، عدالت، کم شدن فاصله طبقاتی، رفاه، احیای ارزش ها، آزادی های قانونی و … مطالبات جدی مردم هستند که می تواند در صورت تحقق آرامش را به زندگی مردم بازگرداند.

بنابراین با مردمی خسته از دعوا و وضع موجود و در آرزوی وضع مطلوب روبرو هستیم. با توجه به این موضوع کاندیداهایی که می خواهد در عرصه انتخابات ریاست جمهوری تا لحظه آخر باقی بمانند، باید دو نکته مهم را در نظر بگیرد، یعنی آرامش و امید . این کاندیدا یک پیام محوری دارد و آن هم این است که به همگان بگوید: حق نداریم آرامش مردم را بهم بزنیم و باید امید را در جامعه احیا کنیم.

۲-بازگشت آرامش و امید به فضای سیاسی

در میان چهره های سیاسی کشور، دکتر محمد باقر قالیباف همان فردی است که می تواند آرامش و امید را به جامعه باز گرداند. برای این ادعا خود نیز دلیل داریم.

دکتر قالیباف در هیچ سمتی آرامش جامعه را به هم نزده است. چه در سمت فرماندهی ناجا و چه در دوران مدیریت بر شهرداری تهران .

قالیباف زمانی فرمانده ناجا شد که این نیرو به دلیل حوادث مربوط به کوی دانشگاه تهران، در میان افکار عمومی و خصوصاً نخبگان وجهه مثبتی نداشت. از سوی دیگر ضعف در بخش های مختلف این نیرو سبب شده بود، ضریب احساس امنیت با کاهش جدی مواجه شود. در واقع نیرویی که باید دیدنش سبب احساس آرامش در جامعه می شد سبب احساس نارضایتی در بخش هایی از جامعه و احساس ناکارآمدی در اجرای امنیت در بخش های دیگر می شد .

در چنین شرایطی قالیباف از سوی فرمانده معظم کل قوا به عنوان فرمانده ناجا منصوب شد. در شرایطی که دولت اصلاح طلب سید محمد خاتمی و مجلس ششم روی کار بودند، طبیعی بود که برخی گمان کنند روی کار آمدن یک نیروی ارزشی از سپاه پاسدارن (فرمانده نیروی هوایی سپاه)، کار را برای اصلاح وضعیت ناجا سخت تر می کند و اوضاع بدتر می شود. اما واقعیت چیز دیگری بود. قالیباف به خاطر داشتن روحیه تعاملی و با توجه به این که اساساً اهل دعواهای سیاسی نیست، از همه ظرفیت های موجود کشور استفاده کرد تا در بدترین شرایط موجود ناجای کشور را تبدیل به یک نیروی کارآمد و موجه ساخت.

چهره ناجا در عرض مدت کوتاهی تبدیل به یک چهره آرامش بخش شد که مردم با دیدن نیروهایش احساس آرامش و امنیت می کردند . برای نمونه هم می توان به این نکته اشاره کرد که شعارهای دانشجویی که بعضا انتقادی و بر ضد نیروی انتظامی بود در عرض مدت کوتاهی تبدیل شد به شعار « نیروی انتظامی ! تشکر تشکر.»

بر همین اساس بود که در انتخابات ریاست جمهوری دوره گذشته، در حدود چهار و نیم میلیون ایرانی به فرماندهی ناجا که هیچ سابقه سیاسی دیگری نداشت آری گفتند . قالیباف در آن انتخابات بدون هیچ پشتوانه سیاسی و تنها با یک ماه کار انتخاباتی در مبارزه با بزرگان دنیای سیاست سربلند بیرون آمد و رأی بالای مردم به او نشان داد که در کسوت مدیریت یک نهاد انتظامی توانسته نظر مثبت افکار عمومی را به سوی خود جلب کند . این هنر یک مدیر است. مدیریت در عرصه هایی فرهنگی و هنری طبیعی است که به دلایلی زیاد می تواند بیشتر مورد توجه مردم قرار گیرد و کمتر اسباب نارضایتی مردم را فراهم کند . اما مدیریت انتظامی و کسب مدال افتخار رضایت مردم هنری است که کمتر مدیری در ایران توان آن را دارد .

اما با این وجود فرماندهی ناجا را باید در مقایسه با مدیریت کلان شهر تهران نادیده گرفت! چرا که مدیریت در شهر پر از مشکلات عمیق و زخم های کهنه تهران تفاوتی ماهوی با مدیریت ناجا داشت .
کار کردن با شورای شهری که برخی از آنان مخالفان جدی وی بودند و حتی علیه وی مصاحبه و کار شکنی می کردند کار سختی بود. دکتر قالیباف در حالی شهرداری تهران را اداره می کند که بارها برخی از اعضای شورای شهر به جای آن که با وی همراه و همکار باشند علیه وی مصاحبه می کردند، در کار های اجرایی اش سنگ اندازی و تلاش می کردند آرامش وی برای ادامه کار را بر هم زنند. اما تمام تلاش قالیباف آن بوده است، که شهر را به گونه ای اداره کند که آرامش مردم بر هم نریزد. این مسئله شاید بسیار کار سختی باشد اما واقعیت این چند ساله نشان داده است که قالیباف مرد کارهای سخت است.

۳- کار کردن در شرایط دشوار

کسب رای بالا در انتخابات ۸۴ به نسبت دیگر رقبا یکی از جنبه های موفقیت آمیز کار قالیباف در شرایط سخت محسوب می شود. در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴، در حدود چهار و نیم میلیون ایرانی، به فرماندهی ناجایی که هیچ سابقه سیاسی دیگری نداشت؛ آری گفتند. قالیباف در آن انتخابات، بدون هیچ پشتوانه سیاسی و تنها با یک ماه کار انتخاباتی، در مبارزه با بزرگان دنیای سیاست سربلند بیرون آمد و رأی بالای مردم به او نشان داد، که در کسوت مدیریت یک نهاد انتظامی توانسته است؛ نظر مثبت افکار عمومی را به سوی خود جلب کند. و این هنر یک مدیر است.
مدیریت در عرصه های سیاسی و حتی فرهنگی و هنری، طبیعی است که به دلایلی زیاد می تواند بیشتر مورد توجه مردم قرار گیرد و کمتر اسباب نارضایتی مردم را فراهم کند. اما مدیریت انتظامی و کسب مدال افتخار رضایت مردم، هنری بود، که کمتر مدیری در ایران توان آن را دارد.
دیده ایم و شنیده ایم که در این سالها برخی قالیباف را با کرباسچی مقایسه کرده اند. اما به جرات می توان گفت که کار قالیباف سخت تر از کرباسچی بوده است؛ چراکه کرباسچی در دوره ای شهردار تهران بود که رئیس وقت دولت آیت ا… هاشمی رفسنجانی و وزیر وقت کشور جملگی حامی وی بودند و از سوی دیگر؛ چیزی به اسم شورای شهر وجود خارجی نداشت . کرباسچی به تنهایی تصمیم می گرفت و اجرا می کرد. اما دوران مدیریت قالیباف بر شهرداری، دورانی بوده که شورای شهر تهران مرکب از طیف های مختلف بوده اند و رئیس دولت کوچکترین همکاری را با وی نکرده و حتی بدهی دولت را به شهرداری پرداخت نکرده است. پس از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴ تا به امروز، دکتر قالیباف در حالی شهرداری تهران را اداره کرد، که بارها برخی افراد و جریان های خاص به جای آن که با وی همراه و همکار باشند، علیه وی عمل کردند و تلاش کردند، آرامش وی برای ادامه کار را بر هم زنند. اما در مقابل، تمام تلاش قالیباف آن بود، که شهر را به گونه ای اداره کند که آرامش مردم بر هم نریزد. این مسئله شاید بسیار کار سختی باشد، اما واقعیت این چند ساله نشان داده است؛ که قالیباف مرد کارهای سخت است. در کنار آن دولت نیز کوچکترین همکاری را در دوران مدیریت قالیباف بر شهرداری پایتخت، با وی نکرده و حتی بدهی خود به شهرداری را پرداخت نکرده و نمی کند. از سوی دیگر، سختی کار قالیباف زمانی درک می شود، که اوضاع شهرداری تهران پیش از دوران مدیریت وی در شهرداری تهران و … را در نیز نظر بگیریم.
اما این فضای آشفته و بی نظم و سامان که از دوران مدیریت قبلی به قالیباف ارث رسید، با به کار گیری نیروهای متخصص و مجرب و پرهیز از ورود به دعواهای سیاسی و تعامل با مجلس و اعضای منطقی شورا و استفاده از روش های مدیریتی دانش محور، خیلی سریع به سامان شد. این گونه شد که دانش محوری اولویت اول در مدیریت شهری شد. این را اعضای مجرب و منطقی شورای اسلامی شهر تهران و کارشناسان مدیریت شهری نیز تأیید می کنند.
ذیل دانش محوری و بها دادن به تجارب دیگران و مدیریت قاطع، مصمم و مدون قالیباف، خیلی سریع اوضاع تهران تغییر پیدا کرد. اکنون برج میلاد پس از سالها معطلی به راه افتاده و وارد فاز درآمدزایی شده است. دهها اتوبان و بزرگراه اساسی و چند طبقه و چند منظوره در این شهر افتتاح شده و یا در حال افتتاح است. تونل رسالت و توحید بهره برداری و راه اندازی شده است. دهها کیلومتر خطوط مترو، در حال ساخت است. امروز به واقع شهر تهران ذیل مدیریت منطقی و عملگرای مرد شماره یک پایتخت، تبدیل به یک کارگاه بزرگ سازندگی شده است.
نکته مهم تر در این میان آن بوده است، که دولت نهم و دهم، سعی فراوان در عقب انداختن کار شهرداری در حوزه های مختلف کرد. شاید بتوان گفت، برخورد دولت با شهرداری با سوگیری های چه بسا سیاسی نیز همراه بود، در حالی که محمد باقر قالیباف بدون بهانه جویی و وارد شدن به دعواهای سیاسی، نخواست آرامش مردم را بر هم بزند. او ساخت سالیانه دو و نیم کیلومتر مترو را به سالانه ۱۵ کیلومتر افزایش داد و وعده داده در صورت کمک دولت سالانه ۳۰ کیلومتر مترو تحویل تهرانی ها دهد. در کنار آن خطوط اتوبوس های پر سرعت را در عین کارشکنی برخی ها راه اندازی کرد و امروز صدها هزار شهروند تهران، سوار بر اتوبوس های پرسرعت، شهر تهران را با کمترین ترافیک ممکن، طی مسیر می کنند.

۴- مورد اعتماد حاکمیت
هم اکنون این واقعیت پذیرفته شده است، که به هر حال میان بخش هایی از حاکمیت با بخش هایی از نیروها و فعالان سیاسی دیوار بی اعتمادی بزرگی بنا شده است. این بی اعتمادی عامل بسیاری از ناکارآمدی ها است؛ که خستگی مردم را بیش از پیش می کند. فارغ از این بحث که در کدام مورد حق با چه کسی است، برای مردم مهم این است که کارها انجام شود و زندگی آنها رو به بهبود برود. حال اگر برخی تمام نا کار آمدی ها را به گردن این که “نگذاشتند و نشد و نمی خواهند و …” بیاندازند برای مردم فقط یک توجیه و بهانه است. مردم از بهانه جویی خسته شده اند و نسبت به دعوا های جناحی بی تفاوت هستند و تنها خواهان آن هستند که دولت مردان به وظیفه خود یعنی تامین رفاه و آسایش مردم عمل کنند. و اگر اندک انصافی هم داشته باشیم در این جا باید حق را به مردم بدهیم.
به همین دلیل به نظر می رسد رئیس جمهور بعدی ایران باید مورد اعتماد حاکمیت و مردم باشد. یعنی هم حاکمیت به او بدبین نباشد و با او همکاری کند و هم مردم او را مورد اعتماد بدانند و یاری اش دهند. بر اساس عملکرد چند ساله گذشته و تجربیات موفق در عرصه های مدیریتی کلان کشور، محمد باقر قالیباف واجد این ویژگی است. در واقع هم حاکمیت به وی نگاه مثبتی دارد و هم مردم به کار آمدی وی اطمینان دارند.. لذا با توجه به داشتن این پتانسیل خوب قالیباف می تواند گام هایی بردارد که برداشتن همین گام ها از سوی دیگران ممکن نیست. حتی بهتر است در این شرایط اگر واقعاً برداشتن این گام ها برای دیگران هم مهم است، آنها نیز از حضور قالیباف حمایت کنند. چون مهم این است که این گام ها برداشته شود و گره ها گشوده شود و لذا این مهم است کسی این گام ها را بردارد که توان آن را داشته باشد .

۵-مورد اعتماد نخبگان
طبیعی است اگر میان رئیس جمهور و نخبگان جامعه فاصله باشد، امکان حل مشکلات موجود و برداشتن گام های اساسی در دهه « پیشرفت و عدالت» ممکن نیست. لذا باید میان رئیس دولت یازدهم و نخبگان جامعه تعامل بر قرار باشد و این امر مهم جز با جلب اعتماد نخبگان میسر نمی شود . خوشبختانه در شرایط کنونی با نظر به نوع عملکرد موفق قالیباف نخبگان جامعه ایرانی دید مثبتی نسبت به وی پیدا کرده اند که این امر زمینه ساز همکاری موثر برای ساختن ایران است.

اساساً مدیریت کشور با دعوا با نخبگان تناسبی ندارد. مگر می شود در کشوری کسی بخواهد به مردم خدمت کند اما برای تحصیلکردگان و نخبگان و کار آزموده های آن جامعه احترام قائل نباشد؟ مگر می شود کشور را ساخت بدون استفاده از تجارب ارزشمند پیشنینان ؟ مگر می شود کشور را با دعوا و درگیری با مدیران گذشته کشور و بدون استفاده از ارزش گرانسنگ تجارب آنان ساخت ؟ بدیهی است پاسخ به همه این پرسش ها منفی است . بنابراین تعامل با نخبگان و استفاده از همه ظرفیت های کشور از جمله ظرفیت مدیریتی و تخصصی همه جناح های موجود اصلی است که باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد و مدیریت گذشته قالیباف نشان می دهد که وی مرد این میدان است .

۶- تقابل با جناح ها، هرگز
دکتر قالیباف در این سالها نشان داده است که با هیچ جناحی تقابل و دعوا ندارد. از نیروهای کارآمد هر دو جناح در چارچوب نظام و قانون استفاده می کند. در واقع وضعیت جناح های موجود در کشور به گونه ای نیست که هیچ کدام از جناح ها ادعا کنند که می توانند به تنهایی کشور را اداره کنند.
باید به این مسئله توجه کرد که برای ساختن ایران باید از همه ظرفیت ها استفاده شود. البته طبیعی است که در صورت پیروزی قالیباف در انتخابات گفتمان غالب بر دولت گفتمان اصولگرایی اصلاح طلبانه است. به این معنا که باید ضمن پافشاری بر اصول ، نسبت به اصلاح وضع موجود نیز اقدام کرد. اما با وجود تسلط گفتمان غالب اصول گرایی اصلاح طلبانه، هر کس که صاحب تخصص لازم باشد و معتقد به انقلاب و امام و رهبری باشد، باید فارغ از گرایش های سیاسی برای خدمت به مردم و حل مشکلات مورد استفاده قرار گیرد.

۷-سابقه درخشان در حوزه عمل
یکی از مهم ترین موضوعات برای مردم این است که رئیس دولت آینده سابقه درخشانی در حوزه عمل داشته باشد. مردم از روی کار آمدن یک چهره بی تجربه که بخواهد کشور را بر اساس آزمون و خطا اداره کند بیمناک اند. لذا باید به مردم اطمینان داد فردی که می خواهد کشور را اداره کند، در حوزه مدیریتی کشور سابقه درخشانی دارد و قطعاً مطابق همین سوابق کشور را به درستی و بر اساس تجارب قبلی اداره می کند.

سوابق قالیباف در حوزه اجرایی و عمل به قدری روشن و شفاف است که نیازی به توضیح واضحات ندارد. نگاهی به برخی از بزرگترین پروژه های شهری در طول ۸ سال اخیر در پایتخت و یا بررسی عملکرد ساختاری نیروی انتظامی در دوران فرماندهی قالیباف خود گواه کاملی براین مدعا است. وقتی که برای افتتاح تونل رسالت با ۹۵۰ متر طول، ۱۱ سال زمان صرف می شود و چهار شهردار عوض می شوند، در حالیکه تونل توحیدبا ۲ هزار و ۱۳۶ متر با مدت زمان ساخت ۳۶ ماه و تونل نیایش با ۱۰٫۵ کیلومتر، با مدت ساخت ۲۰ ماه به پایان می رسد، تنها یک جواب به ذهنها راه می یابد، که تنها حلقه مفقوده و گمشده این روزهای مردم در کشور را باید در مدیریت جستجو کرد، مدیریتی از جنس جهاد و شهادت و ایثار.

امروز سابقه قالیباف به حدی مثبت و درخشان است که می توان به جرأت از مدیریت دانش محور، عقلانی، ارزشی و کارآمد او به عنوان یک سند افتخار یاد کرد و با ارائه نمونه هایی از کارآمدی وی در عرصه مدیریتی ، رجحان وی بر دیگر نامزدهای حاضر را تشریح کرد.

در مجموع با توجه به شرایط فوق به نظر می رسد بهترین گزینه برای حمایت از وی در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، شهردار فعلی تهران است و باید در این زمینه نخبگان و مردم تمام تلاش خود را برای حمایت از وی برای حضور در این عرصه سخت و سرنوشت ساز به کار گیرند.



قالیباف در شهریورماه سال ١٣٤٠ در شهر طرقبه متولد شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ١٣٥٧ و آغاز جنگ تحمیلی، قالیباف نوجوان در سال ٥٨ و در سن ١٨ سالگی وارد جبهه شد و در سال ١٣٦١به عنوان فرمانده تیپ امام رضا(ع) و یک سال بعد در جایگاه فرمانده لشکر ٥ نصر خراسان انتخاب شد.وی پس از جنگ فرماندهی لشکر ٢٥ کربلا را عهده دار بود. او همچنین در سال ١٣٧٣مسئولیت قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) را پذیرفت. در سال ١٣٧٦ به دستور مقام معظم رهبری عهده دار فرماندهی نیروی هوایی سپاه شد. او در همین زمان با گذراندن دوره های فشرده خلبانی در ایران و فرانسه مجوز پرواز با ایرباس را بدست آورد. در سال 1379 مجدداً با حکم حضرت آیت الله خامنه ای، فرماندهی نیروی انتظامی ایران را عهده دار شد. در سال ١٣٨٤ با رای شورای اسلامی شهر تهران به عنوان شهردار پایتخت انتخاب پایگاه انتخاباتی دکتر محمد قالیباف



واکنش احمدی‌نژاد به رد صلاحیت مشایی

به نظرم با وجود رهبری مشکلی پیش نخواهد آمد ومن از طریق ایشان تا لحظه آخر این موضوع را پیگیری و تعقیب می‌کنم و امیدوارم مشکل حل شود و مشکلی نخواهد بود.

ایسنا: ریس‌جمهور با اشاره به ردصلاحیت اسفندیار رحیم مشایی از سوی شورای نگهبان با بیان این‌که معتقدم در کشوری که ولایت فقیه وجود دارد، حق مظلوم در این سطح پایمال نمی‌شود و با وجود ایشان، مشکلی پیش نخواهد آمد، گفت:من از طریق ایشان تا لحظه آخر این موضوع را تعقیب می‌کنم.
 
 محموداحمدی‌نژاد در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به مساله انتخابات گفت: بنده آقای مشایی را معرفی کردم و ایشان را می‌شناسم و با شناخت این کار را انجام دادم ایشان فردی صالح و مفید برای کشور هستند و معتقدم که دارای توانمندی هستند. ایشان مظلوم واقع شدند، ولی معتقدم در کشوری که ولایت فقیه وجود دارد حق مظلوم آن هم در این سطح پایمال نمی‌شود.
 
وی افزود: به نظرم با وجود رهبری مشکلی پیش نخواهد آمد ومن از طریق ایشان تا لحظه آخر این موضوع را پیگیری و تعقیب می‌کنم و امیدوارم مشکل حل شود و مشکلی نخواهد بود.
 
وی ادامه داد: از دوستان و عزیزانی که علاقه‌مند هستند به بنده و آقای مشایی، از آنها می‌خواهم که صبور باشند، حوصله کنند با وجود رهبری مشکلی پیش نمی‌آید و ان شاءالله این مشکل حل می‌شود.
 
رئیس جمهور همچنین با اشاره به لغو سفر خود به اتیوپی و اکوادور گفت: زمانبندی این سفرها قابل تنظیم نبود و در این زمان بندی تجدید نظر می کنیم.
 
احمدی‌نژاد همچنین در واکنش به اعلام اسامی 8 نفر از نامزدهای احراز صلاحیت شده برای انتخابات ریاست جمهوری تنها لبخند زد.



تورم امان مردم را بريده است؛ اين گزاره نيازي به بيان يك كارشناس اقتصادي ندارد، بلكه حالا همه مي‌دانند كه تورم، معيشت مردم كشورمان را با مشكلات مختلفي روبه‌رو كرده است. متأسفانه همسو با افزایش قابل توجه درآمدهای نفتی و درآمدهای ارزی کشور (به ویژه در سال های اخیر)، دیگر شاخص های اقتصادی کشور همچون، رشد اقتصادی و تورم بهبود چندانی نیافته است. به هر حال مسلما در سال های اخير بالا و مزمن بودن نرخ تورم، نه تنها برای كارشناسان اقتصادی، بلكه برای عموم مردم هم آشكار و محسوس شده است. آنچه دكتر قاليباف در برنامه اش به عنوان راهبرد براي خلاصي از اين تورم در نظر گرفته عبارتند از: کنترل حجم نقدینگی با بهره گیری از سیاست های فعال وکارآمد پولي، سیاست های مالی و برقراری انضباط مالی در دولت، تأمین استقلال هرچه بیشتر بانک مرکزی از دولت، شناسایی و حذف زمینه های شکل گیری و افزایش انتظارات تورمی، حفظ ثبات در اتخاذ سیاست های اقتصادی و تجاری و توجه به آثار تورمی در تنظیم سیاست ها و همچنين بهبود نظام توزیع و ایجاد شبکه های توزیعی گسترده با کمترین واسطه میان تولیدکننده و مصرف کننده. درضمن اجتناب از تصویب قوانین و مقررات تورم زا و اصلاح آنها و همچنين افزایش کارایی منابع بانکی و تخصیص بهینه آنها از طریق آزادسازی نرخ سود سپرده و تسهیلات بانکی از اقدامات اساسي قاليباف برای مهار تورم خواهد بود.



دکتر قالیباف راهکارها و اهدافی در برنامه های خود برای سامان دادن به سیاست خارجی و دیپلماسی کشور دارد که بر اصل دفاع از کیان انقلاب اسلامی، ارزش ها و منافع سرزمینی جمهوری اسلامی ایران استوار است. دکتر قالیباف اصلاح رویکرد مدیریت دیپلماسی کشور از رومانتیسم سیاسی به اصولگرایی واقع‌بینانه را به عنوان هدفی کلان دنبال می کند. ایجاد وحدت رویه در زمینه اعمال سیاست‌های نظام از سوی دستگاه های اجرایی و نظارت وزارت امور خارجه بر آن، حضور در مجامع بین المللی و طرح ایده های هماهنگ شده بین المللی و ایجاد زمینه گسترش همکاری های بین المللی از جمله مهم ترین اقدام های اساسی دکتر قالیباف در موضوع سیاست خارجی و دیپلماسی کشور است.

دیپلماسی خارجی

بر مبنای مطالب ارائه شده در فصل گذشته، «سیاست خارجی»، میتوان تلاش هر دولت- ملت برای رسیدن به اهداف، آرمانها و خواستهها (منافع ملی در مفهوم عام آن)، با توجه به ارزشهای رایج در یک جامعه و با استفاده از ابزار مناسب (با توجه به محدودیتها و امکانات داخلی و شرایط محیطی و بینالمللی) تعریف نمود. بر اساس این تعریف، دیپلماسی را میتوان محصول طراحیها، فعالیتها و هماهنگیهای داخلی و خارجی وزارت امورخارجه دانست که در خدمت تحقق اهداف و راهبردهای سیاست خارجی قرار میگیرد. به این ترتیب، دیپلماسی مهمترین راه و ابزار رسیدن به منافع ملی و اهداف راهبردی سیاست خارجی تعریف میشود.

تصویر اجمالی وضع موجود:

به دلایل فراوان، از جمله «ماهیت عمومی فعالیتهای دیپلماتیک در سطح جهان»، «نبود تصویری جامع و مانع از مجموعهی شاخصها و استانداردهای تعریف شدهای که بتوان به صورت رسمی و با اتکای به آنها به بررسی ابعاد مختلف و اغلب پیچیده و گستردهی فعالیتها و وظایف دیپلماتیک پرداخت» و نیز به دلیل «توقف فرآیند تفکرات و طراحیها در این زمینه تنها در سطح مجموعهی اهداف و جهتگیریهای کلان در عرصهی سیاست خارجی و روابط بینالمللی کشور»، سندی قابل قبول دربارهی عملکرد دیپلماسی کشور در اختیار نیست. با اینحال در سال 1390 در ارتباط با عملکرد دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر، نظرسنجی از 20 کارشناس سیاست خارجی (از میان تحلیلگران، استادان دانشگاه و مجریان دستگاه دیپلماسی)، انجام شده است که نتایج این نظرسنجی به شرح زیر خلاصه شده است.

ارزیابی عمومی عملکرد دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر

ضعیف

متوسط

خوب

عالی

بدون پاسخ

ارزیابی

موضوع ارزیابی

9

9

-

2

-

ابتکار عمل دستگاه سیاست خارجی در ناکام کردن تحریمهای بینالمللی

11

6

-

3

-

ابتکار عمل دستگاه سیاست خارجی در پیشبرد مذاکرات هستهای

8

7

-

5

-

نقش دستگاه دیپلماسی در ارتقای جایگاه و بازیگری ایران در خاورمیانه و جهان عرب

15

5

-

-

-

تعامل دستگاه سیاست خارجی با اتحادیهی اروپایی

18

2

-

-

-

تعامل دستگاه سیاست خارجی با آمریکا

7

13

-

-

-

تعامل سیاست خارجی ایران با روسیه

11

8

1

-

-

عملکرد دستگاه دیپلماسی در مذاکرات بینالمللی شامل: رژیم حقوقی خزر و مذاکرات صادرات گاز

13

5

1

-

1

عمکرد دستگاه دیپلماسی در روند اصلاح ساختار سازمان ملل متحد

1

14

-

4

1

عملکردتعامل ایران با قدرتهای نوظهور در گروه بیست مانند چین، هند و برزیل

1

4

-

13

2

عملکرد دستگاه دیپلماسی در تعامل با کشورهای آمریکای لاتین

94

73

2

27

4

تعداد پاسخ

47

5/36

1

5/13

2

درصد سهم

 

همانگونه که در جدول نیز مشاهده میشود، به استثنای 2 درصد سوالات بی پاسخ، 47 درصد از پاسخ دهندگان، عملکرد دستگاه دیپلماسی را ضعیف ارزیابی کردهاند. 5/36 درصد آن را متوسط و تنها 5/14 درصد به عملکرد دستگاه دیپلماسی رأی «عالی» و «خوب» دادهاند. همچنین، ضعیفترین عملکردهای دیپلماسی کشور در تعامل با جهان غرب و نهادهای چند جانبهی بینالمللی رقم خورده است.

در کنار موارد ذکر شده در بالا میتوان موقعیت کنونی دیپلماسی کشور را به شرح زیر برشمرد:

در سایهی دیپلماسی جدید، تعامل با جهان غرب با مشکلاتی پیچیدهتر از گذشته رو به رو شده و با گسترش تحریمهای اقتصادی تا مرز تحریمهای یکجانبه و چند جانبهی نفتی و بانک مرکزی، کاربرد ابزار دیپلماتیک را با ضعف و عدم کارایی بیشتری رو به رو کرده است.

در طول زمان، فرصتهای تعریف شده در مناسبات با آمریکای لاتین، با انتظارات مورد نظر از آن فاصله گرفته و تحت تأثیر تحولات جدی منطقهای، عدم موفقیت کامل تلاشهای انجام شده در مسیر تحقق همکاریها را بهتر به نمایش میگذارد.

در محور دیپلماسی انتقادی بینالمللی جاری کشور و طرح موضوع اصلاحات مورد نظر درمدیریت جهانی، بهرغم موضوعیت جدی داشتن محورمورد بحث و وجود تفکرات مشابه در میان برخی از کشورهای با نفوذ جهان وزمینههای ایجاد ائتلافهای مناسب، به دلیل عدم زمینهسازی جهانی لازم برای طرح موضوع، گوشهای شنوا کمتر و کمتر شده و ضرورت بازگشت به واقع بینی منطقی را به خوبی به رخ میکشد.

در عدم تحقق اهداف و سیاستهای کلان سند چشم انداز بلند مدت کشور[2] ، دستگاه دیپلماسی کشور و تحرکات دیپلماتیک انجام شده، تمامی مسئولیت را عهده دار نیست و عوامل متعدد و مؤثر دیگری نیز وجود دارد؛ ولی نبود برنامهی مشخص، بی توجهی به ضرورتهای سیاستی برای پرداختن به موضوع و تجهیز و تمرکز ظرفیتهای دیپلماتیک مورد نیاز آن، مسئولیتهای دیپلماسی کشور را در زمینهی استراتژیک تأمین منافع و امنیت بلند مدت ملی کاملاً پر اهمیت نشان میدهد.

تغییر ساختار تجارت خارجی و شرکای اصلی تجاری کشور نسبت به گذشته و افزایش سهم و تعیین کنندگی کشورهای آسیایی در این ساختار و در چهارچوب سیاست نظر به شرق، بخشی از نیازهای اقتصادی کشور را پاسخگو بوده است؛ ولی در تأمین پایداری همکاریها و تأمین حاشیهی امنیتی مورد انتظار از فرآیند همکاریهای مورد بحث، عاجز مانده و در عین حال محدویتهای خاص خود را نیز بر روند توسعهی اقتصاد ملی حاکم ساخته است.

جهت گیریهای دیپلماسی جاری به نحوی فزاینده از بهرهبرداری کارآمد مزیتهای ژئوپلتیک و ژئو اکونومیک کشور برای پاسخگویی به چالشهای فزایندهی ناشی از پیامدهای خود در حال فاصله گرفتن است و بدون تغییر اساسی و محتوایی در رویکردهای این دیپلماسی و بازسازی ابزاری که هر تعامل دیپلماتیکی باید از آن برخوردار باشد، به نظر نمیرسد بتوان شاهد تغییر معناداری در روندهای منفی عملکردهای آن بود.

پتانسیلها و مزیتها

ظرفیتهای دیپلماتیک سرمایه گذاری شده پس از انقلاب اسلامی شامل:

وجود نیروی انسانی معتقد و بهرهمند از تجربهی حضور در تحولات همهجانبهی بینالمللی در سی و چهار سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی

حضور دیپلماتیک در پهنهی جهان و سرمایه گذاری برای آن پس از پیروزی انقلاب اسلامی

برخورداری دیپلماسی کشور در سالهای گذشته از ویژگیهایی همچون: عملگراتر، تنشزداتر، اقتصادیتر، محتاطتر، بازدارندهتر، جهانیتر، متکی به نفستر و قابل اعتمادتر

ظرفیتهای انقلاب اسلامی و دستاوردهای سی و چهار سالهی آن شامل:

هویت دینی و رسالتهای فرهنگی و انسانی در فلسفهی سیاسی انقلاب اسلامی و تأیید جهانی آن

تداوم نفوذ تعیین کنندهی انقلاب اسلامی در میان ملل محروم جهان و کشورهای اسلامی و ظرفیت دیپلماتیک آن

اهمیت و جایگاه مردم سالاری دینی در سیاست داخلی کشور و قابلیت بهرهبرداری دیپلماتیک از آن، هم برای مهار تهدیدها و هم به عنوان بهترین و کوتاهترین راه تحقق هدف الگو شدن

برنامهپذیری محیط داخلی سیاست و دیپلماسی خارجی کشور از قبیل:

محتمل بودن برنامهریزی برای حضور هماهنگ منابع اصلی و نهادهای امنیتی و نظامی کشور برتصمیم گیریها، جهتگیریها و کارکردهای روابط خارجی کشور تحت مدیریت یکپارچهی دستگاه دیپلماسی کشور

ظرفیت بالای بازدارندگی و قدرت نظامی و دفاعی و فرمانبری آن از راهبردها و سیاستهای نظام حاکم بر کشور

ظرفیتهای ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران از جمله:

موقعیت بسیار استراتژیک جغرافیایی کشور در منطقهی خلیج فارس و خاورمیانه

ظرفیتهای بالا و رو به توسعهی همکاریهای اقتصادی و علمی کشور

وجود مکانیزم کمکهای توسعهای و خارجی ایران اسلامی به عنوان ابزاری مهم در دیپلماسی آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتینی کشور

چالشها

عدم تحقق اهداف و انتظارات ملی چشم انداز سیاست خارجی و سازماندهی و مدیریت داخلی نامناسب دستگاه دیپلماسی کشور به واسطهی:

نبود برنامهی منسجم و هماهنگ برای تحقق اهداف و راهبردهای مهمترین سند منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، یعنی سند چشم انداز بلند مدت کشور

کم توجهی به مبانی نظری، نبود مطالعات کاربردی مؤثر و ارتباط مطالعات در حال انجام در وزارت امور خارجه و معدود مؤسسات مطالعاتی در عرصهی روابط بینالملل و سیاست خارجی

تغییرات وسیع و بینتیجهی سازمانی و تداوم فرهنگ سازمانی حاکم بر دستگاه دیپلماسی کشور که خواهان پیروزیهای مقطعی و سریع است.

نبود قابل توجه دانش و ظرفیتهای تخصصی مورد نیاز دستگاه دیپلماسی کشور در حوزههای مختلف اقتصادی، بینالمللی، حقوقی و ...

نبود جایگاه درخور و حقیقی در نظام تصمیمگیری و عدم همکاری، هماهنگی و نیز رقابت دستگاههای اجرایی از قبیل:

نبود جایگاه مناسب برای انجام وظایف قانونی و حرفهای وزارت امورخارجه

عدم هماهنگیها و همکاریها و نیز رقابت دستگاههای مختلف اجرایی کشور و انحصار اطلاعات راهبردی فعالیتهای مختلف از سوی دستگاههای مختلف اجرایی در این عرصه

عدم تمایز ملموس میان سیاست خارجی، داخلی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران و پیامدهای آن

رویکرد نامناسب دیپلماسی کشور از جمله:

رومانتیسم سیاسی و تحرک دیپلماتیک بهویژه در سطح وزرای خارجه و مقامات ارشد سیاسی، همراه با بیش تخمینی دربارهی ظرفیتها و امکانات همکاری

ایدهپردازی در سطح بینالمللی بدون زمینهسازی و ایجاد فضای پذیرش خارجی و بینالمللی یک ایدهی قابل طرح

سخنگویی نامنسجم و ناهماهنگ در عرصهی بینالمللی از قبیل چند صدایی در کشور با حضور ناهماهنگ شخصیتهای مرجع در جامعه (مستقل از جایگاه دولتی آنان) در عرصهی سیاست و دیپلماسی خارجی کشور

شوکهای مستمر خارجی و همزمان اعمال تحریمهای اقتصادی وعدم کارایی ابزار دیپلماتیک

اهداف کلان

دفاع از کیان انقلاب اسلامی، ارزشها و منافع سرزمینی جمهوری اسلامی ایران

احیای جایگاه و نقش دستگاه دیپلماسی خارجی کشور در نظام تصمیمگیری ملی در روابط خارجی و اطلاع رسانی مؤثر برای آن

برنامهریزی، سازماندهی و مدیریت یکپارچهی مزیتها و پتانسیلهای داخلی و خارجی (قدرت ملی) جمهوری اسلامی ایران در دیپلماسی خارجی و اثر بخشی و کارایی بیشتر در رویارویی با چالشهای جاری

تجهیز ظرفیبتهای سازمانی، تخصصی و مذاکراتی دیپلماتیک رسمی کشور با هدف تحقق اهداف و راهبردهای سیاست خارجی پیشرفت و عدالت

برنامهریزی و کاربرد دیپلماسی مؤثر عمومی برای ایجاد محیط بینالمللی، منطقهای و اسلامی مناسب تحقق برنامهی سیاست خارجی پیشرفت و عدالت

اصلاح رویکرد مدیریت دیپلماسی کشور از رومانتیسم سیاسی به اصولگرایی واقع بینانه

ارائهی خدمات کنسولی مؤثرتر و کاراتر به ایرانیان خارج کشور و نیز فرآیند توسعهی روابط خارجی کشور

راهبردها

اصلاح قانون وزارت امور خارجه و اساسنامهی وزارت امور خارجه

توسعهی تفکر و برنامهریزیهای راهبردی در مجموعهی تلاشهای وزارت امور خارجه و ایجاد وحدت رویه در زمینهی اعمال سیاستهای نظام از سوی دستگاههای اجرایی و نظارت وزارت امور خارجه بر آن

حضور در مجامع بینالمللی و طرح ایدههای هماهنگ شدهی بینالمللی

تنظیم سطح روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای جهان و مجامع بینالمللی با توجه به تحولات جهانی، نیازها و الزامات توسعهی اقتصادی و سیاسی کشور

مدنظر قرار دادن مشترکات سیاسی و فرهنگی با دیگر کشورها به هنگام تدوین برنامهی سیاست خارجی و همکاریهای فرهنگی

برقراری ارتباط فعال سیاسی با کلیهی کشورهای غیر متخاصم جهان به اشکال مختلف برای جلب حمایت آنها و جلوگیری از تحریکشان از سوی کشورهای متخاصم علیه جمهوری اسلامی ایران

ساماندهی بهتر تلاشهای مطالعاتی وزارت امورخارجه با توجه به نیازهای خاص سازمانی و ملی

به کارگیری فزایندهی دستاوردها و امکانات ICT با توجه به نیازهای روزافزون وزارت امور خارجه

اصلاح هویت خارجی کشور و ایجاد زمینهی گسترش همکاریهای بینالمللی

ارتقای سطح تلاشها برای ثمربخشی سیاست تنش زدایی و اعتمادسازی با افزایش سطح تحرکات دیپلماتیک

ایجاد تمرکز در سیاستگزاری امور اتباع خارجی در زمینههای مختلف

اقدامهای اساسی

‌‌توسعهی هماهنگی بخشهای بینالمللی کلیهی دستگاههای اجرایی به منظور پیشبرد اهداف سیاست خارجی کشور

تعمیم فرهنگ توجه به سیاست خارجی و ارتقای جایگاه آن در افکار عمومی جامعه

تسهیل و ارائهی بهتر خدمات کنسولی با بهرهگیری از فناوری اطلاعات با هدف افزایش اثربخشی تلاشهای خارجی

ایجاد پیوندهای امنیتی و دفاعی مشترک با هدف جلب اعتماد کشورهای غیرمتخاصم

تلاش برای ایجاد ظرفیتهای مثبت در سیاستهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و به کارگرفتن این سیاستها به عنوان عامل وحدت وتقریب با دیگر فرهنگها و مذاهب

تشدید نظارت و انجام به هنگام فعالیتها و طرحهای وزارت امور خارجه در داخل و خارج از کشور و توسعهی کاراییهای هزینهای

حاکمیت روز افزون مقررات و ضوابط اساسنامهی وزارت امور خارجه، توسعهی نظام ارزیابیهای فنی و تخصصی وکسب فرصتها و واگذاری مسئولیتها با توجه به شرایط زمانی و ظرفیتها و تواناییهای پرسنلی

همکاری در مدیریت کاراتر بحرانها و مشکلات خارجی مقطعی با ابزار دیپلماتیک

تلاش در چهارچوب منافع ملی برای رفع اختلافات مرزی و جلوگیری از هر عاملی که مرزهای کشور با همسایگان را ناامن کند.

ایجاد و فعال کردن مرکز مجازی دیپلماسی خارجی کشور

ادغام کامل ملاحظات ICT در نظام تصمیمسازی و تصمیمگیری وزارت امورخارجه

تأسیس شورایعالی دیپلماسی عمومی و برنامهی جامع این دیپلماسی در کشور

بازبینی تشکیلاتی و ساختاری وزارت امورخارجه با هدف عملیاتی کردن سیاست خارجی پیشرفت و عدالت

ایجاد مرکز الکترونیکی مشارکت در مدیریت دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با هدف رسیدن به قدرت تصمیمگیری سریع و استفاده از حداکثر ظرفیت دستگاه دیپلماسی کشور

بازبینی جامع شرح وظایف سفیران و نمایندگیهای خارجی کشور

ساماندهی بهتر روابط متقابل وزارت امورخارجه و دستگاههای اجرایی کشور: استقرار مشاوران دیپلماتیک وزارت خارجه در قلب دستگاههای اجرایی کشور و روابط بینالملل آنها

ساماندهی و گسترش فعالیتهای فرهنگی و هنری خارج از کشور در چهارچوب یکپارچگی سیاست خارجی به صورت شفاف و با هدف تشنج زدایی فرهنگی

بسترسازی برای حضور بینالمللی اصحاب فرهنگ و هنر ایران

ساماندهی فعالیتهای نهضتی به گونهای که از نظر کشورهای غیر متخاصم تهدید تلقی نشده و برای جمهوری اسلامی ایران تهدیدساز نباشد

توسعهی آموزش مستمر مؤثر و راهبردی در وزارت امور خارجه با توجه به تحولات سریع بینالمللی و نیازهای سطوح مختلف سازمانی و فعالیتهای مختلف آن

سرمایه گذاری رو به توسعه در زمینهی آموزش و تربیت نیروی انسانی

تعدیل، جایگزینی منطقی و ایجاد تناسب پرسنلی با توجه به وظایف و نیازهای سازمانی

گسترش دسترسی و تسریع ارائهی خدمات مستقیم وزارت امور خارجه (خدمات کنسولی ایرانیان)

سرمایه گذاری لازم برای تأمین تجهیزات و دسترسی منطقی به نرم افزارها و کادر فنی مورد نیاز

سرمایهگذاری مؤثر در تأمین پشتوانههای دانش و تصمیمسازی

تعمیق و تسریع اجرای طرح بودجهی برنامهای وعملیاتی و افزایش سطح کارایی در هزینهها و استفاده از منابع و امکانات وزارت امور خارجه بر اساس اولویتهای جهت گیریهای روابط خارجی

تسهیل کارها و مقررات زدایی و انتخاب روشهای کاری مؤثرتر برای کاهش زمان فعالیتها و خدمات و بهبود سطح رفاه کارکنان

توسعهی استفاده از خدمات متقابل بین دستگاهی درروابط خارجی و استفاده از سینرژی مالی و اداری حاصله

تأمین و تحویل سریع ساختمانهای نمایندگیها و اقامتگاهها در خارج از کشور به منظور حمایت ازصرفهجویی وسیع اجرایی

نگهداری و نوسازی امکانات ساختمانی و زیربنایی وزارت امور خارجه

کمک به جذب سرمایه گذاران و مشارکت مؤسسههای تخصصی بینالمللی برای گردشگران خارجی وزیرساختهای اقامتی

شناساندن و معرفی جاذبههای گردشگری ایران و اطلاع رسانی مناسب آن

کمک به افزایش توان صنعت جهانگردی و جذب جهانگردان، بهویژه از کشورهای اسلامی


 



صفحه قبل 1 2 3 4 5 ... 12 صفحه بعد

درباره وبلاگ


خوش آمدید
آخرین مطالب
نويسندگان



نام :
وب :
پیام :
2+2=:
(Refresh)

<-PollName->

<-PollItems->

خبرنامه وب سایت:





آمار وب سایت:  

بازدید امروز : 44
بازدید دیروز : 1
بازدید هفته : 45
بازدید ماه : 415
بازدید کل : 88850
تعداد مطالب : 357
تعداد نظرات : 13
تعداد آنلاین : 1



Alternative content


<-PollName->

<-PollItems->

<-PollName->

<-PollItems->